صنعت نساجی
- یکشنبه ۱۴ اسفند ۱۴۰۱
- 53 بازدید
- نساجی
صنعت نساجی
صنعت نساجی شامل همه مراحل تولید الیاف، تبدیل الیاف به نخ، تبدیل نخ به پارچه و همچنین شامل فرایندهای تکمیلی انجامشده بر روی پارچه مانند رنگرزی، چاپ و دوزندگی میشود. اگرچه صنعت نساجی نخست تنها محدود به تولید نخ بود اما با گذشت زمان همه گونههای پوشاک و منسوجات را شامل شدصنعت نساجی یکی از قدیمیترین و در عین حال مهمترین صنعت های جهان است که به دلیل نقش بسزایی که در اشتغالزایی و توسعه صنعتی، اقتصادی و اجتماعی ایفا میکند، از دیرباز تاکنون مورد توجه خاص کشورها و اقتصادهای بزرگ دنیا قرار داشته است. مزایای متنوع این صنعت از جمله ارز آوری، تولید ثروت ملی، نیاز به سرمایه گذاری کمتر نسبت به سایر صنایع و همچنین ارزش افزوده بالا، موجب گردیده تا بسیاری از کشورهای صنعتی و توسعه یافته امروز جهان، صنعتی شدن خود را از صنایع نساجی و پوشاک آغاز نمایند.منسوجات به پارچههای بافته شدهای گفته میشود که از نخ ساخته میشوند. بنابراین، صنعت نساجی از مواد خامی همچون پنبه یا پشم به عنوان ماده اولیه استفاده کرده و این مواد را به نخ هایی که بعداً برای ساخت پارچه به کار میرود، تبدیل میکند. مواد خام مورد استفاده در این صنعت، ممکن است طبیعی یا مصنوعی باشند. مواد خام مصنوعی مورد استفاده در صنعت نساجی با استفاده از محصولات صنایع شیمیایی تولید میشوند. صنعت نساجی، تمام فرایندهای مربوط به تبدیل این مواد خام به محصولات نهایی را در بر میگیرد. پوشاک یکی از اصلی ترین و شاخص ترین، محصولات نهایی صنعت نساجی است که یکی از نیازهای مهم و طبیعی بشر را برآورده میسازد.
از آنجاکه نیاز به کفش و پوشاک، بعد از غذا و مسکن از مهمترین نیازهای اولیه بشر میباشند؛ صنعت نساجی از قدیمیترین صنایع بشری محسوب میشوند. به گونهای که علایم و نشانههایی از این صنعت به دست آمده که قدمت آن به دوران پارینه سنگی باز میگردد. در کشور سوئیس نیز نشانههای مشخصی از بافندگی – که مربوط به دوران نوسنگی است – یافت شده است.تا قبل از انقلاب صنعتی، بسیاری از محصولات نساجی در خانه و بدون استفاده از ماشین ساخته میشد. اما در جریان انقلاب صنعتی، صنایع نساجی رشد چشمگیری داشت. زیرا تولید دستگاهها و ماشین آلات، منجر به ایجاد کارخانههای تولید پارچه شد. یکی از اختراعات کلیدی که به رونق و توسعه صنعت نساجی منجر شد؛ ماکو، که با استفاده از یک دست و ماشین بافندگی، امکان استفاده از پارچه را فراهم کرد.چرخ نخریسی باعث شد که بتوان چندین نخ را همزمان و یکباره چرخاند. پس از آن، ماشین بافندگیِ موتوری که از نیروی بخار برای بافتن پارچه استفاده میکرد. دستگاه پنبهزنی یک اختراع مکانیکی بود که اجازه داد تا روش بهتری برای جدا کردن پنبه دانه از پارچه پنبه به جای روش دستی استفاده شود. ماشین بافندگی ژاکارد (دستگاه بافت نقش در پارچه) که اجازه ساخت طرحها و الگوهای متنوع را بر روی پارچه داد.بسیاری از پارچههایی که با روشهای ساده بافت اولیه، تولید میشوند، زیبایی و پیچیدگی چشمگیری دارند. طراحی و اشکال هنری، بسیار مورد توجه است و طیف الگوها و رنگ ها گسترده است، با الگوهای تولید شده در نقاط مختلف جهان ویژگی های محلی متمایز را نشان می دهد.نخ ها و پارچه ها از زمان های بسیار قدیم رنگ و چاپ می شدند. نمونه هایی از پارچه های رنگ شده در خرابه های رومی قرن دوم قبل از میلاد یافت شده است. جلوههای کراوات و رنگ، ابریشمهای چین را در سلسله تانگ (۶۱۸–۹۰۷ پس از میلاد) تزئین میکردند. و شواهدی از تولید منسوجات چاپی در هند در قرن چهارم قبل از میلاد وجود دارد. منسوجات یافت شده در مصر نیز حاکی از یک صنعت بافندگی بسیار توسعه یافته در قرن چهارم پس از میلاد است.
در اوایل قرون وسطی، برخی از قبایل ترک در ساخت فرش، پارچه های نمدی، حوله و قالیچه مهارت داشتند. در هند مغول (قرن ۱۶ تا ۱۸)، و شاید قبل از آن، موسلین های خوب تولید شده در داکا در بنگال گاهی چاپ یا نقاشی می شدند. علیرغم ممنوعیت مسلمانان در مورد نمایش موجودات زنده، پارچه های با نقش و نگار فراوان در سرزمین های اسلامی ساخته شد.در سیسیل پس از فتح اعراب در سال ۸۲۷ میلادی، پارچه های زیبایی در کارگاه های کاخ در پالرمو تولید شد. در حدود سال ۱۱۳۰، بافندگان ماهری که از یونان و ترکیه به پالرمو آمده بودند، پارچه های پیچیده ای از ابریشم را که با طلا در هم آمیخته شده بود، تولید کردند.پس از فتح سیسیل در سال ۱۲۶۶ توسط فرانسوی ها، بافندگان به ایتالیا گریختند. بسیاری در لوکا ساکن شدند، که خیلی زود به دلیل پارچههای ابریشمی با الگوهایی که از اشکال گلهای تخیلی استفاده میکردند، به شهرت رسیدند.در سال ۱۳۱۵، فلورانسی ها، لوکا را تصرف کردند و بافندگان سیسیلی را به فلورانس بردند، و با راه اندازی مرکزی برای پشم بافته های ظریف و تولید مخمل با درجه بالایی از مهارت های هنری و فنی با ۱۶۰۰۰ کارگر در صنعت ابریشم و ۳۰۰۰۰ کارگر در صنعت پشم در پایان قرن ۱۵ توسعه یافت. در اواسط قرن شانزدهم، صنعت پر رونقی در مخملها و پارچههای ابریشمی نیز در جنوا و ونیز ایجاد شد.
منسوجات انگلیسی قرن سیزدهم و چهاردهم عمدتاً از کتان و پشم بودند و تجارت تحت تأثیر پرکنندهها (تمامکنندهها) و رنگرزهای فلاندری بود. ابریشم در سال ۱۴۵۵ در لندن و نوروژ بافته می شد و در سال ۱۵۶۴ ملکه الیزابت اول به مهاجران هلندی و فلاندری در نوروژ منشوری برای تولید دماسک و ابریشم گلدار اعطا کرد.لغو فرمان نانت در سال ۱۶۸۵، تجدید آزار و اذیت پروتستان های فرانسوی، باعث شد بسیاری از بافندگان به انگلستان نقل مکان کنند و در نوروژ، برینتری و لندن مستقر شوند. مهم ترین گروه پناهندگان، حدود ۳۵۰۰ نفر، در اسپیتال فیلدز زندگی می کردند، محله ای در لندن که مرکز اصلی ساخت گلیم های ابریشمی و پارچه های ابریشمی بود. این بافندگان پارچه های ابریشمی با کیفیت بالا تولید می کردند و به دلیل استفاده ظریف از بافت ها و بافت های فانتزی معروف بودند. نوروژ همچنین به خاطر شال های ابریشمی یا پشمی شکل دار معروف بود.
هم کشورهای صنعتی و هم کشورهای در حال توسعه اکنون دارای تاسیسات مدرنی هستند که قادر به تولید پارچه بسیار کارآمد هستند. علاوه بر پیشرفتهای مکانیکی در تولید نخ و پارچه، پیشرفتهای سریعی در توسعه الیاف جدید، فرآیندهایی برای بهبود ویژگیهای نساجی و روشهای آزمایشی که امکان کنترل کیفیت بیشتر را فراهم میکند، صورت گرفته است.صنعت نساجی مدرن هنوز ارتباط نزدیکی با صنعت پوشاک دارد، اما تولید پارچه برای مصارف صنعتی اهمیت پیدا کرده است. طیف گسترده ای از استفاده کنندگان نهایی که حاصل می شود، به درجه بالایی از تخصص نیاز دارد. در پیشرفته ترین جوامع از نظر فنی، این صنعت از تکنسین ها، مهندسان و هنرمندان استفاده می کند. و درجه بالایی از جهت گیری مصرف کننده منجر به تاکید برعملیات بازاریابی می شود. با این حال، برخی از کارخانه های تولیدی، که معمولاً به بازارهای تخصصی یا محلی خدمت میکنند و برای مصرف محصول به تعداد محدودی از شرکتها وابسته هستند، هنوز بسیاری از عملیاتهای دستی را به کار میگیرند.
صنعت نساجی از انواع مختلفی از پارچه ها استفاده می کند، اما همه آنها را می توان به دو دسته اصلی طبیعی و مصنوعی تقسیم کرد. پارچه های طبیعی آنهایی هستند که به طور طبیعی از چیزهایی مانند حیوانات (گوسفند، کرم ابریشم، آلپاکا) و گیاهان (پنبه و کتان) به وجود می آیند. پارچه های مصنوعی پارچه هایی هستند که در آزمایشگاه تولید می شوند و ساخته دست بشر هستند. برخی از نمونههای پارچه مصنوعی عبارتند از ریون، اسپندکس، پلی استر و نایلون.هر پارچه ای که شما در بازار پارچه فروش ها، بازار پرده فروش ها، پوشاک وهر محیط دیگری می بینید مربوط به صنعت نساجی می باشد.
لیست تجهیزات و ماشین آلات مورد استفاده در صنایع نساجی به شرح زیر است:
-
ماشین آلات بافندگی
-
ماشین های قلاب دوزی
-
ماشین آلات ساختتوری
-
ماشین آلات شستشو
-
دستگاه کنترل لبه پارچه
-
ماشین آلات ساخت زیپ
-
ماشین آلات مخصوص پشم گوسفند و جانوران دیگر
-
ماشین آلات اندازه گیری پارچه
-
ماشین آلات برش پارچه
-
ماشین آلات گلدوزی
-
ماشین آلات دوخت پوشاک
-
چرخ خیاطی صنعتی
-
خشک کن
-
ماشین آلات رنگ کننده
به طور کلی مواد اولیه نساجی شامل انواع الیاف نساجی طبیعی و مصنوعی، رنگ های شیمیایی، نفت خام، مونو اتیلن گلایکول، ترفنالیک اسید خالص و پارازایلن می باشد. الیاف نساجی دارای گونه های مختلفی می باشد که عبارتند از:
۱-الیاف طبیعی با ریشه حیوانی : از قبیل انواع پشم، ابریشم.
۲- الیاف طبیعی با ریشه نباتی: از قبیل پنبه، کنف یا کتان.
۳-الیاف معدنی: از قبیل آزبست و پنبه نسوز.
۴- الیاف مصنوعی: مانند نایلون، پلی استر و یا اکریلیک.
البته هر قدر هزینه تهیه این مواد افزایش پیدا کند به همان میزان نیز این افزایش قیمت در قیمت تمام شده انواع منسوجات به طور مستقیم تاثیر می گذارد. امروزه به دلیل وضع تعرفه های مختلف برای واردات مواد اولیه نساجی و نیز استاندارد سازی خطوط تولید این مواد با افزایش قیمت مواجه بوده و به یکی از دغدغه های اصلی تولیدکنندگان در صنعت نساجی تبدیل شده است.
⇐ چرخهی پنبه
پنبه مهمترین الیاف طبیعی در جهان است. در سال ۲۰۰۷ کل محصول پنبه جهانی ۲۵ میلیون تن از ۳۵ میلیون هکتار در بیش از پنجاه کشور جهان بود. در فرآیند پنبه پنج مرحله وجود دارد:
-
کشت و برداشت
-
فرآیندهای آمادهسازی
-
ریسندگی – تولید نخ
-
بافندگی – تولید پارچه
-
پایاندهی(دوزندگی، رنگرزی و چاپ) – تولید منسوج
⇐ الیاف مصنوعی
الیاف مصنوعی میتوانند به وسیله نخریسی از یک پلیمر، در محیطی مناسب استخراج شوند. نخریسی مرطوب (ریون) از محیطی برای سفتشدن استفاده میکند. در نخریسی خشک (استات و تریاستات) پلیمر در یک حلال حلشده که با حرارتدادن محفظه تبخیر شده و از محفظه خارج میشود. در نخریسی مذاب (نایلون و پلیاستر)، پلیمر استخراج شده در مجاورت هوا یا گاز قرارگرفته و سپس سفت میشود. تمامی الیاف فوق میتوانند طول بالایی داشته باشند.
⇐ الیاف طبیعی
الیاف طبیعی میتوانند از فراوردههای جانورانی مانند گوسفند، بز، خرگوش، کرمابریشم یا از گیاهانی مانند پنبه، کتان، کنف، سیزال و یا از موادمعدنی مانند آزبست بهدستآیند. الیاف گیاهی میتوانند از بذر بهدستآیند مانند پنبه؛ از ساقه بهدستآیند مانند کتان، کنف و جوت یا از برگ بهدستآیند مانند سیزال. بدون استثناء تمامی الیاف طبیعی ابتدا نیاز به یک پاککردن یا شستشوی اساسی دارند.
اولین دیدگاه را شما برای این آگهی ثبت کنید